Trong bầu không gian tĩnh lặng của đêm muộn, tôi lại hay trầm tư chiêm nghiệm về con đường mà một lời dạy từ thời cổ đại, vượt qua bao thăng trầm thời đại, mà vẫn được bảo tồn vẹn nguyên cho chúng ta ngày nay. Đôi khi chúng ta thường lầm tưởng "Kho Tàng Pháp Bảo" phải là một thực thể đồ sộ, như một thư viện đồ sộ lưu giữ những bản kinh viết tay quý hiếm hoặc những định dạng số hóa của công nghệ ngày nay. Kỳ thực, trong thâm tâm tôi, nó giống như một điểm tựa vững chắc. Một sức mạnh giữ cho nội tâm không bị chao đảo theo các phong trào thời thượng hay các quan điểm giải thích "thuận tiện" của thời nay.
Hành giả tự vấn, nếu giả sử không tồn tại kho tàng kinh điển ấy —thiếu hụt Tam Tạng Pāḷi và những bản Chú giải, Phụ chú giải vốn được chư tiền bối tận tụy duy trì— thì chắc chắn giáo pháp ngày nay đã thoái hóa thành một thứ triết lý tâm linh không thuần khiết. Con người thường có tâm lý muốn biến mọi giáo lý trở nên "nhẹ nhàng" hơn, phù hợp với lối sống nhanh bây giờ, song chính sự "đơn giản hóa" cực đoan đó có lúc lại tiêu diệt cái hồn thực sự của Chánh Pháp. Chánh Pháp không mất đi ngay lập tức đâu, mình nghĩ thế. Nó sẽ dần trở nên mông lung và loãng đi từng chút một qua mỗi ngày, cho đến khi mình chẳng còn nhận ra mục tiêu ban đầu là gì nữa.
Nhiều khi lật giở từng trang kinh điển, tôi cảm thấy e ngại trước sức nặng của trách nhiệm "bảo tồn". Đây không chỉ là việc lưu giữ những cuốn sách sạch sẽ trên giá kệ, mà là giữ cho cái chuẩn mực ấy nó còn sống trong chính mình. Pháp Bảo giống như một cái thước đo vậy. Bất cứ khi nào tiếp cận một tư tưởng mới hay phương pháp tu tập "khác lạ", chúng ta đã có cơ sở để so sánh. Nếu thiếu hụt cái chuẩn mực ấy, con người rất dễ bị lôi kéo bởi những ý thích cá nhân hay bị sa lầy vào những kinh nghiệm tạm bợ. Tu tập theo cảm tính thì việc đi chệch hướng là điều khó tránh khỏi, bản thân tôi đã từng trải qua sự sai lầm này nhiều lần.
Mà lạ một điều, cái kho tàng này nó không chỉ dành cho chư Tăng. Dưới góc độ người tại gia, tôi thấy mình cũng cần có bổn phận gìn giữ. Không phải là đi giảng dạy gì cho ai, mà là tinh tấn học hỏi đúng đắn, hiểu sâu sắc để bảo vệ tính nguyên bản của giáo lý. Dường như nếu không được ứng dụng, Pháp Bảo sẽ chỉ còn là một di sản bất động, là những dòng chữ nằm yên trên mặt giấy. Chỉ khi chúng ta áp dụng Pháp để soi xét mọi hành động, ngôn từ hay trong những khi nội tâm dậy sóng, thì lúc đó Pháp mới thực sự trở nên sống động.
Chiêm nghiệm về quá trình các bậc tiền bối kiên trì đọc tụng, chép kinh bằng tay, rồi kiểm chứng từng chữ một để truyền lại, mình thấy mình hơi lười. Chúng ta đang sống trong thời đại mà mọi thứ đều sẵn có qua một cái chạm trên màn hình điện thoại, nhưng chính sự tiện lợi đó đôi khi lại khiến ta trở nên thiếu sâu sắc. Gìn giữ giáo pháp nghe có vẻ vĩ đại, nhưng thực chất nó khởi đầu từ việc ta nhẫn nại ngồi xuống, đọc một đoạn kinh thật chậm, rồi tự hỏi mình có đang sống đúng như thế không. Chẳng cần những điều phô diễn, chỉ cần sự thành thật với bản thân là điều cốt yếu.
Bên ngoài thật lặng yên, chắc đã đến lúc tôi phải dừng lại những suy nghĩ miên man này. Chân lý vốn more info dĩ vẫn luôn trường tồn, không hề suy suyển, chỉ vì chúng ta cứ mải đuổi theo những thứ phù phiếm mà quên mất cội rễ ngay dưới chân mình. Có lẽ chính sự im ắng tuyệt đối này lại là lúc Pháp bảo dễ dàng lan tỏa vào nội tâm nhất.